Droga Buddy - filozoficzne objaśnienia Trzech Wozów

W buddyzmie drogę duchowego rozwoju opisuje się przy pomocy terminu "pojazd" lub jana. Na każdym etapie używa się określonych metod pozwalających przenieść medytującego lub jogina na następny etap. W tym rozdziale opiszemy z grubsza wszystkie dziewięć etapów psychologicznego rozwoju i odpowiednie "pojazdy" służące do ich pokonania. Robimy to wierząc, że pewien wgląd w głębokość, subtelność i w logikę doświadczeń zainspiruje ludzi do wejścia i wytrwania na drodze. Mam nadzieję, że ten opis posłuży także jako ostrzeżenie dla zbyt ambitnych lub zadowolonych z siebie. Powinno być także jasne dla czytelnika, że konieczny jest kompetentny przewodnik, ponieważ niebezpieczna tendencja do samo-oszukiwania się wzrasta proporcjonalnie do postępów na drodze.

Wszystkie tradycje buddyjskie w Tybecie opisują trzy jany: Hinajanę, lub inaczej "mniejszy wóz", zawierający Shrawakajanę i Pratyakajabuddajanę; Mahajanę, czyli "większy wóz", znany również jako Jana Bodhisattwy; i sześć jan Wadźrajany - Kija, Upa, Joga, Mahajoga, Anu i Ati.

Nikt nie może wejść na drogę bez przygotowania Hinajany, nikt, kto nie rozwinął w sobie skłonności lub gotowości do drogi. W tym znaczeniu można powiedzieć, że są to nauki tajemne. Osoba nieprzygotowana nie będzie mogła ich po prostu usłyszeć. Jest to więc smo-się-utrzymująca tajemnica. Pierwsze rozpoznanie Dharmy zaczyna się od Shrwakajany - czyli od usłyszenia Czterech Szlachetnych Prawd. Uczeń słyszy o oczywistych problemach życia, o istnieniu cierpienia, a również zachęca się go do odnalezienia przyczyny cierpienia. Zostaje zainspirowany do znalezienia mistrza, który będzie mógł mu wskazać drogę do zobaczenia bólu takim jakim jest, jego przyczyny, a również zrozumienia cierpienia jako drogi. Uczeń może opanować tutaj zastosowanie Ośmiorakiej Ścieżki i przejść do Pratyakabuddajany, czyli do drugiej części Hinajany. W Pratyakabuddajanie pracuje się jakby cofając się w tył, od śmierci do ignorancji, i przy użyciu intelektu dochodzi się do przyczyny pomieszania. Jest jednak jeszcze skłonność do izolacji, ponieważ uczeń jest ciągle zajęty swoim własnym światem, swoim własnym doświadczeniem pomieszania lub braku pomieszania. W związku z tym, medytacyjna praktyka w tej janie jest skoncentrowana na prostocie "teraz". Tu przykładem może być shamatha (wyłącznie przytomność) lub praktyka panoramicznej świadomości w wipassanie. Wraz ze wzrostem doświadczenia wipassany zbliżamy się do trzeciej jany - jany Bodhisattwy, gdzie indywidualne samo-świadome poszukiwania ustępują miejsca bezinteresowności ideału Bodhisattwy. Tutaj pracą są akty współczucia Bodhisattwy, współczucia będącego promieniowaniem intensywnego ciepła, promieniowaniem bez promieniującego. Jest to po prostu zastosowanie Paramit Bodhisattwy - działanie Buddy Nirmanakaji. Poprzez te działania rozwija się transcendentalną wiedzę o braku ego. Jest tutaj nieobecny łańcuch karmicznych reakcji występujących w poprzednich janach. Zostaje zerwana zasłona dualistycznych, konfliktowych emocji i prymitywnych poglądów na rzeczywistość. Oznacza to, że nie wierzy się już w istnienie indywidualnego "ja" i nie ma w związku z tym konceptualizacji, które to "ja" nakłada na rzeczywisty świat. Odkrycie nieobecności dualizmu i konceptualizacji jest nazywane Siunjatą albo Pustką. Kiedy znika ściana pomiędzy TYM i TAMTYM , wizja TEGO jest czysta i jasna. Nie można jednak nazwać tuaj doświadczenia Pustki - Niczym (nicością), ponieważ istnieje ciągle samo-świadomość połączona z tym doświadczeniem. Objawia się ona w tym, że nieobecność dualizmu jest bardzo żywa. Dziesiąty stopień na drodze Bodhisattwy to miejsce, gdzie doświadcza się "śmierci" Sjunjaty i "narodzin" w Jasności. Znika Sjunjata jako doświadczenie i Bodhisattwa widzi nie tylko nieobecność bariery, ale również promienistą jakość "Tego". Jest to nazwane jasnością prabhaswary w doświadczeniu Bodhisattwy. Jednak nawet pojęcie doświadczenia jest przeszkodą i konieczna jest potężna broń samadhi wadźry, aby przeprowadzić Bodhisattwę do stanu bycia mądrym, zamiast aby traktował on mądrość jako zewnętrzne doświadczenie. Jest to chwila Bhodi lub "Przebudzenia".

Znając mądrość jako coś zewnętrznego, pierwszym odkryciem jest wyraźne zobaczenie energii - spektrum mandali. W ten sposób doświadczenie samadhi wadźry jest śmiercią jasności jako zewnętrznego doświadczenia i narodzinami Sambhogakaji, czyli wejściem w Wadżrajanę.

Tutaj przemawiają kolory, jak również kształty i ruch, aż osiąga się miejsce w którym nie ma nawet odrobiny czegoś nieczystego. Postrzeganie energii jest za pierwszym razem tak intensywne i owładniające, że jest się pod wielkim wrażeniem ich czystości. Uważa się tutaj siebie za służącego, ponieważ jest się owładniętym czystością wszechświata. Używa się tutaj tysięcy sposobów komunikowania ze wszechświatem w sferze czystości cielesnej, mantr i mudr. Postrzeganie rzeczywistości jako energii jest tantrą, a podstawową ideą tantrycznej postawy w stosunku do kosmicznych energii jest widzenie ich w kategoriach dakini. Można powiedzieć, że dakinie reprezentują twórczo-destrukcyjne wzorce życia. W Krija Janie jest się ogarniętym cudowną czystością energii. Odpadnięcie tego doświadczenia czystości jest wejściem w następną janę - Upa Janę. Upa Janę można nazwać janą przejściową, ponieważ w sferze zastosowania jest zależna do Kija Jany i Joga Jany. Zamiast postrzegać czystość wszechświata, stajemy się świadomi twórczo-destrukcyjnych aspektów energii. Jest to medytacja Joga jany, podczas kiedy ciągle stosuje się jogiczne praktyki Krija Jany. Może się także tutaj zacząć tworzenie tantrycznego intelektu. Dzieje się to wtedy, kiedy dostrzegając cudowną jakość narodzin energii, zaczyna się patrzeć w przód wnioskując, że pojawi się jeszcze więcej cudów. Taki intelektualizm na skalę wadźry natychmiast sprowadza przeszkodę w postaci tęsknoty do wyższego celu, takiego jak np. "osiem wielkich cudów". Jednak żadna przeszkoda nie może tutaj stanąć na drodze, ponieważ Tantryczna wiedza Krija i Upa Jany jest oparta na przebudzonym stanie umysłu Mahamudry. Mahamudra oznacza Wielki Symbol - symbol albo widowisko-wizję, czyli widzenie wszechświata na poziomie absolutnym. Ta percepcja jest tak intensywna, że wszystkie pragnienia i tęsknoty są tylko chwilowe. Ponieważ absolut nie może istnieć i nie istnieć w relatywnej sferze dążenia ku niemu, zastosowanie tych tantrycznych metod może być porównywane do rzeki płynącej na południe - udowadnia ona, że gdzieś dalej znajduje się potężny ocean.

Następna jest Joga Jana. Tutaj postrzeganie zasady dakini jest tak precyzyjne, że widzi się wszechświat jako trzy-stopniową mandalę - zewnętrzną sytuację, ciało fizyczne i stan świadomości. Wszystkie te trzy elementy są w równym stopniu częścią Tego. W tej jodze osiąga się cztery mudry; cokolwiek widzisz jest mądrością podobną do lustra, cokolwiek słyszysz jest mądrością rozróżniającą, cokolwiek czujesz jest mądrością równości, cokolwiek postrzegasz jest mądrością automatycznego spełnienia. Ta spontaniczna cztero-stopniowa mądrość rozpuszcza granicę pomiędzy Centrum i pozostałą częścią mandali; jest to więc dalsze, nie rozróżniająca część analizy mandali. Tutaj doświadczenie mahamudry rozwija się w Maha Ati. Jest to wejście w Dharmakaja.

Mahajoga Janę rozpoczyna Mahasukha, zjednoczenie z wielką radością. Dewaluacja Centrum i projekcji sprowadza taką przyjemność, że intelekt wadźry Joga Jany przestaje być napięty. Daje to radość zjednoczenia i otwartość charakterystyczną dla Ati. Wszystko, co się postrzega, jest wyrazem ośmiorakiej pierwotnej mandali, której już nie trzeba poszukiwać ze stanowiska Krija Jany. Kiedy widziało się już tą otwartą przestrzeń, o świcie, kiedy wschodzi słońce Wadżrasattwy, dostrzega się wyraźnie osiem świętych mandali ośmiu Heruk. Percepcja mandali rozprasza się w pełnej dewaluacji tego, co jest. Jest to wejście w Anu Jogę. Wraz z otwarciem się fizycznych nadi i czakr, zaczyna się dostrzegać zjednoczenie przestrzeni i mądrości: to jest, niesubstancjonalną cechę mądrości i nie-substancjonalność postrzegającego. Nawet pojęcie zjednoczenia rozprasza się i zaczynasz rozwijać w sobie dumę wadźry, dumę z tego, że jesteś Heruką. To rozpoznanie siebie jako Heruki jest nieistotne. Zaczyna się urzeczywistniać dwa doświadczenia: nie zrodzonego i nie zapoczątkowanego, co prowadzi do następnego doświadczenia Maha Ati.

Wyrazistość wglądu i pojęcie bycia mądrym są zjednoczone. W tym miejscu ikonograficzna percepcja Heruk i Dakiń sama się uwalnia. Nawet pulsująca jakość energii rozprasza się w to, co nazywamy łańcuchem wadźry. Innymi słowami, pojęcie wolności zostaje uwolnione tak, że postrzeganie Dharmakaji jest skrajnie realistyczne i każde pytanie jest odpowiedziane. Oto koniec podróży, której nie trzeba było odbywać. Oto sieć bez oczek TEGO CO JEST.

Tłumaczenie anonimowe - ponowna adaptacja tekstu i korekta Adrian Kołodziejczyk "Adibudda".